El ejercicio a realizar en esta entrega consiste en determinar el valor
de un parámetro para que una matriz tenga inversa y en resolver una
ecuación matricial. El fichero LyX/pythontex que se puede descargar al
final del artículo permite obtener diferentes ejercicios a partir de un
modelo tipo en el cual la mayoría de los datos se obtienen de forma aleatoria.
En la resolución de los ejercicios se explicitan casi todos los
cálculos: cálculo de de los determinantes, multiplicación de matrices …
Además, las inversas de las matrices se obtienen usando determinantes.
Lo único que tendremos que adecuar en el fichero es:
# VALORES QUE SE PUEDEN MODIFICAR
# Valores para obtener los datos aleatorios
# Para las matrices A y C, entre ambos valores
vm = -3
vM = 3
# Valor de m para el apartado 2, provoca cambiar la matriz A(m)
valorm = 2
"""
OPCIONES PERMITIDAS
1 -> El det(A) = +-1
2 -> Det(A) != 0 => pueden aparecer fracciones
"""
# Si no es igual a 1 siempre es la opción 2
opción = 2
La salida del programa discrimina si el determinante de la matriz
A A A vale ± 1 \pm1 ± 1 o no, en este segundo caso (aparecen
fraccciones en el cálculo de la inversa) se adecúa la salida para que el
uso de fracciones sea mínimo.
Un ejemplo de ejercicio generado a partir de los valores anteriores se
muestra a continuación:
Un poco de teoría
Dada una matriz cuadrada
A = ( a 0 , 0 a 0 , 1 a 0 , 2 a 1 , 0 a 1 , 1 a 1 , 2 a 2 , 0 a 2 , 1 a 2 , 2 ) A=\begin{pmatrix}{a}_{0,0} & {a}_{0,1} & {a}_{0,2}\\
{a}_{1,0} & {a}_{1,1} & {a}_{1,2}\\
{a}_{2,0} & {a}_{2,1} & {a}_{2,2}
\end{pmatrix} A = a 0 , 0 a 1 , 0 a 2 , 0 a 0 , 1 a 1 , 1 a 2 , 1 a 0 , 2 a 1 , 2 a 2 , 2 , la matriz adjunta da A A A es otra matriz que
resulta de sustituir cada elemento por su adjunto.
Adj(A)= ( + ∣ a 1 , 1 a 1 , 2 a 2 , 1 a 2 , 2 ∣ - ∣ a 1 , 0 a 1 , 2 a 2 , 0 a 2 , 2 ∣ + ∣ a 1 , 0 a 1 , 1 a 2 , 0 a 2 , 1 ∣ - ∣ a 0 , 1 a 0 , 2 a 2 , 1 a 2 , 2 ∣ + ∣ a 0 , 0 a 0 , 2 a 2 , 0 a 2 , 2 ∣ - ∣ a 0 , 0 a 0 , 1 a 2 , 0 a 2 , 1 ∣ + ∣ a 0 , 1 a 0 , 2 a 1 , 1 a 1 , 2 ∣ - ∣ a 0 , 0 a 0 , 2 a 1 , 0 a 1 , 2 ∣ + ∣ a 0 , 0 a 0 , 1 a 1 , 0 a 1 , 1 ∣ ) \mathtt{\text{Adj(A)=}}\left(\begin{matrix}\mathtt{\text{+}}\begin{vmatrix}{a}_{1,1} & {a}_{1,2}\\
{a}_{2,1} & {a}_{2,2}
\end{vmatrix} & \mathtt{\text{-}}\begin{vmatrix}{a}_{1,0} & {a}_{1,2}\\
{a}_{2,0} & {a}_{2,2}
\end{vmatrix} & \mathtt{\text{+}}\begin{vmatrix}{a}_{1,0} & {a}_{1,1}\\
{a}_{2,0} & {a}_{2,1}
\end{vmatrix}\\
\mathtt{\text{-}}\begin{vmatrix}{a}_{0,1} & {a}_{0,2}\\
{a}_{2,1} & {a}_{2,2}
\end{vmatrix} & \mathtt{\text{+}}\begin{vmatrix}{a}_{0,0} & {a}_{0,2}\\
{a}_{2,0} & {a}_{2,2}
\end{vmatrix} & \mathtt{\text{-}}\begin{vmatrix}{a}_{0,0} & {a}_{0,1}\\
{a}_{2,0} & {a}_{2,1}
\end{vmatrix}\\
\mathtt{\text{+}}\begin{vmatrix}{a}_{0,1} & {a}_{0,2}\\
{a}_{1,1} & {a}_{1,2}
\end{vmatrix} & \mathtt{\text{-}}\begin{vmatrix}{a}_{0,0} & {a}_{0,2}\\
{a}_{1,0} & {a}_{1,2}
\end{vmatrix} & \mathtt{\text{+}}\begin{vmatrix}{a}_{0,0} & {a}_{0,1}\\
{a}_{1,0} & {a}_{1,1}
\end{vmatrix}
\end{matrix}\right) Adj(A)= + a 1 , 1 a 2 , 1 a 1 , 2 a 2 , 2 - a 0 , 1 a 2 , 1 a 0 , 2 a 2 , 2 + a 0 , 1 a 1 , 1 a 0 , 2 a 1 , 2 - a 1 , 0 a 2 , 0 a 1 , 2 a 2 , 2 + a 0 , 0 a 2 , 0 a 0 , 2 a 2 , 2 - a 0 , 0 a 1 , 0 a 0 , 2 a 1 , 2 + a 1 , 0 a 2 , 0 a 1 , 1 a 2 , 1 - a 0 , 0 a 2 , 0 a 0 , 1 a 2 , 1 + a 0 , 0 a 1 , 0 a 0 , 1 a 1 , 1 Si
∣ A ∣ ≠ 0 ⇒ A − 1 = ( A d j ( A ) ) ∣ A ∣ T = A d j ( A T ) ∣ A ∣ |A|\neq0\Rightarrow A^{-1}=\dfrac{\left(Adj(A)\right)}{|A|}^{T}=\dfrac{Adj(A^{T})}{|A|} ∣ A ∣ = 0 ⇒ A − 1 = ∣ A ∣ ( A d j ( A ) ) T = ∣ A ∣ A d j ( A T )
Ejercicio
Dada la matriz A = ( 1 3 3 3 m − 5 − 3 − 3 m − 1 m + 1 ) A=\begin{pmatrix}1 & 3 & 3\\
3 & m-5 & -3\\
-3 & m-1 & m+1
\end{pmatrix} A = 1 3 − 3 3 m − 5 m − 1 3 − 3 m + 1 determina el valor de m m m para el que la
matriz A A A no tiene inversa.
Para m = 2 m=2 m = 2 resuelve la ecuación A X B = C T AXB =C^{T}A XB = C T siendo
B = ( 0 − 1 − 1 0 ) B=\begin{pmatrix}0 & -1\\
-1 & 0
\end{pmatrix} B = ( 0 − 1 − 1 0 ) y C = ( 1 3 1 0 1 3 ) C=\begin{pmatrix}1 & 3 & 1\\
0 & 1 & 3
\end{pmatrix} C = ( 1 0 3 1 1 3 )
Solución
Calculemos
∣ A ∣ = ∣ 1 3 3 3 m − 5 − 3 − 3 m − 1 m + 1 ∣ = \left|A\right|=\begin{vmatrix}1 & 3 & 3\\
3 & m-5 & -3\\
-3 & m-1 & m+1
\end{vmatrix}= ∣ A ∣ = 1 3 − 3 3 m − 5 m − 1 3 − 3 m + 1 = ∣ 1 3 3 3 m − 5 − 3 − 3 m − 1 m + 1 ∣ 1 3 3 3 m − 5 − 3 \begin{array}{c}
\begin{vmatrix}1 & 3 & 3\\
3 & m-5 & -3\\
-3 & m-1 & m+1
\end{vmatrix}\\
\textcolor{cyan}{\begin{array}{ccc}
1 & 3 & 3\\
3 & m-5 & -3
\end{array}}
\end{array} 1 3 − 3 3 m − 5 m − 1 3 − 3 m + 1 1 3 3 m − 5 3 − 3
= [ 1 ( m − 5 ) ( m + 1 ) + 3 ( m − 1 ) 3 + ( − 3 ) 3 ( − 3 ) ] − =\left[1\left(m-5\right)\left(m+1\right)+3\left(m-1\right)3+\left(-3\right)3\left(-3\right)\right]- = [ 1 ( m − 5 ) ( m + 1 ) + 3 ( m − 1 ) 3 + ( − 3 ) 3 ( − 3 ) ] − [ 3 ( m − 5 ) ( − 3 ) + ( − 3 ) ( m − 1 ) 1 + ( m + 1 ) 3 ⋅ 3 ] \left[3\left(m-5\right)\left(-3\right)+\left(-3\right)\left(m-1\right)1+\left(m+1\right)3\cdot3\right] [ 3 ( m − 5 ) ( − 3 ) + ( − 3 ) ( m − 1 ) 1 + ( m + 1 ) 3 ⋅ 3 ] = ( m 2 + 5 m + 13 ) − ( 57 − 3 m ) = m 2 + 8 m − 44 =\left(m^{2}+5m+13\right)-\left(57-3m\right)=m^{2}+8m-44 = ( m 2 + 5 m + 13 ) − ( 57 − 3 m ) = m 2 + 8 m − 44 por tanto
∣ A ∣ = 0 ⇔ m 2 + 8 m − 44 = 0 ⇔ |A|=0\Leftrightarrow m^{2}+8m-44=0\Leftrightarrow ∣ A ∣ = 0 ⇔ m 2 + 8 m − 44 = 0 ⇔
m = − b ± b 2 − 4 a c 2 a m=\dfrac{-b\pm\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a} m = 2 a − b ± b 2 − 4 a c = = =
− 8 ± ( 8 ) 2 − 4 ⋅ ( 1 ) ⋅ ( − 44 ) 2 ⋅ ( 1 ) \dfrac{-8\pm\sqrt{(8)^{2}-4\cdot(1)\cdot(-44)}}{2\cdot(1)} 2 ⋅ ( 1 ) − 8 ± ( 8 ) 2 − 4 ⋅ ( 1 ) ⋅ ( − 44 )
= = = − 8 ± 240 2 \dfrac{-8\pm\sqrt{240}}{2} 2 − 8 ± 240 = = =
− 8 ± 4 15 2 \dfrac{-8\pm{4\sqrt{15}}}{2} 2 − 8 ± 4 15 ⇒ \Rightarrow ⇒
m = { − 4 + 2 15 − 2 15 − 4 m=\left\{ \begin{array}{c}
-4+2\sqrt{15}\\
-2\sqrt{15}-4
\end{array}\right. m = { − 4 + 2 15 − 2 15 − 4
obtenemos que si
m = { ( − 4 + 2 15 , ) , ( − 2 15 − 4 , ) } m=\left\{ \left(-4+2\sqrt{15},\right),\left(-2\sqrt{15}-4,\right)\right\} m = { ( − 4 + 2 15 , ) , ( − 2 15 − 4 , ) }
la matriz A A A no tiene inversa.
A X B = C T ⇔ X = A − 1 C T B − 1 AXB =C^{T}\Leftrightarrow X=A^{-1}C^{T}B^{-1}A XB = C T ⇔ X = A − 1 C T B − 1 en
consecuencia tenemos que ver que existen y hallar
A − 1 A^{-1} A − 1 y B − 1 B^{-1} B − 1
Para m = 2 m=2 m = 2 la matriz A = ( 1 3 3 3 − 3 − 3 − 3 1 3 ) A=\begin{pmatrix}1 & 3 & 3\\
3 & -3 & -3\\
-3 & 1 & 3
\end{pmatrix} A = 1 3 − 3 3 − 3 1 3 − 3 3 y por lo que hemos obtenido anteriormente sabemos
que tiene inversa. Además, podemos calcular su determinante de dos formas:
Sustituyendo m = 2 m=2 m = 2 en el determinante obtenido en el
apartado anterior (m 2 + 8 m − 44 m^{2}+8m-44 m 2 + 8 m − 44 ) y obtenemos que
∣ A ∣ = − 24 |A|=-24 ∣ A ∣ = − 24
∣ A ∣ = ∣ 1 3 3 3 − 3 − 3 − 3 1 3 ∣ = \left|A\right|=\begin{vmatrix}1 & 3 & 3\\
3 & -3 & -3\\
-3 & 1 & 3
\end{vmatrix}= ∣ A ∣ = 1 3 − 3 3 − 3 1 3 − 3 3 = ∣ 1 3 3 3 − 3 − 3 − 3 1 3 ∣ 1 3 3 3 − 3 − 3 \begin{array}{c}
\begin{vmatrix}1 & 3 & 3\\
3 & -3 & -3\\
-3 & 1 & 3
\end{vmatrix}\\
\textcolor{cyan}{\begin{array}{ccc}
1 & 3 & 3\\
3 & -3 & -3
\end{array}}
\end{array} 1 3 − 3 3 − 3 1 3 − 3 3 1 3 3 − 3 3 − 3
= [ 1 ( − 3 ) 3 + 3 ⋅ 1 ⋅ 3 + ( − 3 ) 3 ( − 3 ) ] − =\left[1\left(-3\right)3+3\cdot1\cdot3+\left(-3\right)3\left(-3\right)\right]- = [ 1 ( − 3 ) 3 + 3 ⋅ 1 ⋅ 3 + ( − 3 ) 3 ( − 3 ) ] − [ 3 ( − 3 ) ( − 3 ) + ( − 3 ) 1 ⋅ 1 + 3 ⋅ 3 ⋅ 3 ] \left[3\left(-3\right)\left(-3\right)+\left(-3\right)1\cdot1+3\cdot3\cdot3\right] [ 3 ( − 3 ) ( − 3 ) + ( − 3 ) 1 ⋅ 1 + 3 ⋅ 3 ⋅ 3 ] = ( 27 ) − ( 51 ) = − 24 =\left(27\right)-\left(51\right)=-24 = ( 27 ) − ( 51 ) = − 24
La adjunta de la matriz A A A es
Adj(A) = ( + ∣ − 3 − 3 1 3 ∣ - ∣ 3 − 3 − 3 3 ∣ + ∣ 3 − 3 − 3 1 ∣ - ∣ 3 3 1 3 ∣ + ∣ 1 3 − 3 3 ∣ - ∣ 1 3 − 3 1 ∣ + ∣ 3 3 − 3 − 3 ∣ - ∣ 1 3 3 − 3 ∣ + ∣ 1 3 3 − 3 ∣ ) \mathtt{\text{Adj(A) =}}\left(\begin{matrix}\mathtt{\text{+}}\begin{vmatrix}-3 & -3\\
1 & 3
\end{vmatrix} & \mathtt{\text{-}}\begin{vmatrix}3 & -3\\
-3 & 3
\end{vmatrix} & \mathtt{\text{+}}\begin{vmatrix}3 & -3\\
-3 & 1
\end{vmatrix}\\
\mathtt{\text{-}}\begin{vmatrix}3 & 3\\
1 & 3
\end{vmatrix} & \mathtt{\text{+}}\begin{vmatrix}1 & 3\\
-3 & 3
\end{vmatrix} & \mathtt{\text{-}}\begin{vmatrix}1 & 3\\
-3 & 1
\end{vmatrix}\\
\mathtt{\text{+}}\begin{vmatrix}3 & 3\\
-3 & -3
\end{vmatrix} & \mathtt{\text{-}}\begin{vmatrix}1 & 3\\
3 & -3
\end{vmatrix} & \mathtt{\text{+}}\begin{vmatrix}1 & 3\\
3 & -3
\end{vmatrix}
\end{matrix}\right) Adj(A) = + − 3 1 − 3 3 - 3 1 3 3 + 3 − 3 3 − 3 - 3 − 3 − 3 3 + 1 − 3 3 3 - 1 3 3 − 3 + 3 − 3 − 3 1 - 1 − 3 3 1 + 1 3 3 − 3 = ( − 6 0 − 6 − 6 12 − 10 0 12 − 12 ) ⇒ =\begin{pmatrix}-6 & 0 & -6\\
-6 & 12 & -10\\
0 & 12 & -12
\end{pmatrix}\Rightarrow = − 6 − 6 0 0 12 12 − 6 − 10 − 12 ⇒
( A d j ( A ) ) T = ( − 6 − 6 0 0 12 12 − 6 − 10 − 12 ) ⇒ A − 1 = 1 − 24 ⋅ ( − 6 − 6 0 0 12 12 − 6 − 10 − 12 ) = \left(Adj(A)\right)^{T}=\begin{pmatrix}-6 & -6 & 0\\
0 & 12 & 12\\
-6 & -10 & -12
\end{pmatrix}\Rightarrow A^{-1}=\dfrac{1}{-24}\cdot\begin{pmatrix}-6 & -6 & 0\\
0 & 12 & 12\\
-6 & -10 & -12
\end{pmatrix}= ( A d j ( A ) ) T = − 6 0 − 6 − 6 12 − 10 0 12 − 12 ⇒ A − 1 = − 24 1 ⋅ − 6 0 − 6 − 6 12 − 10 0 12 − 12 = ( 1 4 1 4 0 0 − 1 2 − 1 2 1 4 5 12 1 2 ) \left(\begin{matrix}\frac{1}{4} & \frac{1}{4} & 0\\
0 & -\frac{1}{2} & -\frac{1}{2}\\
\frac{1}{4} & \frac{5}{12} & \frac{1}{2}
\end{matrix}\right) 4 1 0 4 1 4 1 − 2 1 12 5 0 − 2 1 2 1
∣ B ∣ = ∣ 0 − 1 − 1 0 ∣ = \left|B\right|=\begin{vmatrix}0 & -1\\
-1 & 0
\end{vmatrix}= ∣ B ∣ = 0 − 1 − 1 0 =
= [ 0 2 ] − =\left[0^{2}\right]- = [ 0 2 ] − [ ( − 1 ) 2 ] \left[\left(-1\right)^{2}\right] [ ( − 1 ) 2 ] = ( 0 ) − ( 1 ) = − 1 =\left(0\right)-\left(1\right)=-1 = ( 0 ) − ( 1 ) = − 1 A d j ( B ) = ( 0 1 1 0 ) ⇒ Adj(B)=\begin{pmatrix}0 & 1\\
1 & 0
\end{pmatrix}\Rightarrow A d j ( B ) = ( 0 1 1 0 ) ⇒
( A d j ( B ) ) T = ( 0 1 1 0 ) ⇒ B − 1 = 1 − 1 ⋅ ( 0 1 1 0 ) = ( 0 − 1 − 1 0 ) \left(Adj(B)\right)^{T}=\begin{pmatrix}0 & 1\\
1 & 0
\end{pmatrix}\Rightarrow B^{-1}=\dfrac{1}{-1}\cdot\begin{pmatrix}0 & 1\\
1 & 0
\end{pmatrix}=\begin{pmatrix}0 & -1\\
-1 & 0
\end{pmatrix} ( A d j ( B ) ) T = ( 0 1 1 0 ) ⇒ B − 1 = − 1 1 ⋅ ( 0 1 1 0 ) = ( 0 − 1 − 1 0 )
Por último C T = ( 1 0 3 1 1 3 ) C^{T}=\begin{pmatrix}1 & 0\\
3 & 1\\
1 & 3
\end{pmatrix} C T = 1 3 1 0 1 3
En consecuencia
X = ( − 1 24 ) ( − 6 − 6 0 0 12 12 − 6 − 10 − 12 ) ⋅ ( 1 0 3 1 1 3 ) ⋅ ( 0 − 1 − 1 0 ) X=\left(-\frac{1}{24}\right)\begin{pmatrix}-6 & -6 & 0\\
0 & 12 & 12\\
-6 & -10 & -12
\end{pmatrix}\cdot\begin{pmatrix}1 & 0\\
3 & 1\\
1 & 3
\end{pmatrix}\cdot\begin{pmatrix}0 & -1\\
-1 & 0
\end{pmatrix} X = ( − 24 1 ) − 6 0 − 6 − 6 12 − 10 0 12 − 12 ⋅ 1 3 1 0 1 3 ⋅ ( 0 − 1 − 1 0 )
( − 6 − 6 0 0 12 12 − 6 − 10 − 12 ) ⋅ ( 1 0 3 1 1 3 ) = \left(\begin{matrix}-6 & -6 & 0\\
0 & 12 & 12\\
-6 & -10 & -12
\end{matrix}\right)\cdot\left(\begin{matrix}1 & 0\\
3 & 1\\
1 & 3
\end{matrix}\right)= − 6 0 − 6 − 6 12 − 10 0 12 − 12 ⋅ 1 3 1 0 1 3 =
= ( ( − 6 ) 1 + ( − 6 ) 3 + 0 ⋅ 1 ( − 6 ) 0 + ( − 6 ) 1 + 0 ⋅ 3 0 ⋅ 1 + 12 ⋅ 3 + 12 ⋅ 1 0 2 + 12 ⋅ 1 + 12 ⋅ 3 ( − 6 ) 1 + ( − 10 ) 3 + ( − 12 ) 1 ( − 6 ) 0 + ( − 10 ) 1 + ( − 12 ) 3 ) \mathtt{\text{=}}\left(\begin{matrix}\left(-6\right)1\mathtt{\text{+}}\left(-6\right)3\mathtt{\text{+}}0\cdot1 & \left(-6\right)0\mathtt{\text{+}}\left(-6\right)1\mathtt{\text{+}}0\cdot3\\
0\cdot1\mathtt{\text{+}}12\cdot3\mathtt{\text{+}}12\cdot1 & 0^{2}\mathtt{\text{+}}12\cdot1\mathtt{\text{+}}12\cdot3\\
\left(-6\right)1\mathtt{\text{+}}\left(-10\right)3\mathtt{\text{+}}\left(-12\right)1 & \left(-6\right)0\mathtt{\text{+}}\left(-10\right)1\mathtt{\text{+}}\left(-12\right)3
\end{matrix}\right) = ( − 6 ) 1 + ( − 6 ) 3 + 0 ⋅ 1 0 ⋅ 1 + 12 ⋅ 3 + 12 ⋅ 1 ( − 6 ) 1 + ( − 10 ) 3 + ( − 12 ) 1 ( − 6 ) 0 + ( − 6 ) 1 + 0 ⋅ 3 0 2 + 12 ⋅ 1 + 12 ⋅ 3 ( − 6 ) 0 + ( − 10 ) 1 + ( − 12 ) 3 = ( − 24 − 6 48 48 − 48 − 46 ) =\left(\begin{matrix}-24 & -6\\
48 & 48\\
-48 & -46
\end{matrix}\right) = − 24 48 − 48 − 6 48 − 46
( − 24 − 6 48 48 − 48 − 46 ) ⋅ ( 0 − 1 − 1 0 ) = \left(\begin{matrix}-24 & -6\\
48 & 48\\
-48 & -46
\end{matrix}\right)\cdot\left(\begin{matrix}0 & -1\\
-1 & 0
\end{matrix}\right)= − 24 48 − 48 − 6 48 − 46 ⋅ ( 0 − 1 − 1 0 ) =
= ( ( − 24 ) 0 + ( − 6 ) ( − 1 ) ( − 24 ) ( − 1 ) + ( − 6 ) 0 48 ⋅ 0 + 48 ( − 1 ) 48 ( − 1 ) + 48 ⋅ 0 ( − 48 ) 0 + ( − 46 ) ( − 1 ) ( − 48 ) ( − 1 ) + ( − 46 ) 0 ) \mathtt{\text{=}}\left(\begin{matrix}\left(-24\right)0\mathtt{\text{+}}\left(-6\right)\left(-1\right) & \left(-24\right)\left(-1\right)\mathtt{\text{+}}\left(-6\right)0\\
48\cdot0\mathtt{\text{+}}48\left(-1\right) & 48\left(-1\right)\mathtt{\text{+}}48\cdot0\\
\left(-48\right)0\mathtt{\text{+}}\left(-46\right)\left(-1\right) & \left(-48\right)\left(-1\right)\mathtt{\text{+}}\left(-46\right)0
\end{matrix}\right) = ( − 24 ) 0 + ( − 6 ) ( − 1 ) 48 ⋅ 0 + 48 ( − 1 ) ( − 48 ) 0 + ( − 46 ) ( − 1 ) ( − 24 ) ( − 1 ) + ( − 6 ) 0 48 ( − 1 ) + 48 ⋅ 0 ( − 48 ) ( − 1 ) + ( − 46 ) 0 = ( 6 24 − 48 − 48 46 48 ) ⇒ =\left(\begin{matrix}6 & 24\\
-48 & -48\\
46 & 48
\end{matrix}\right)\Rightarrow = 6 − 48 46 24 − 48 48 ⇒
X = − 1 24 ( 6 24 − 48 − 48 46 48 ) = ( − 1 4 − 1 2 2 − 23 12 − 2 ) X=-\frac{1}{24}\left(\begin{matrix}6 & 24\\
-48 & -48\\
46 & 48
\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}-\frac{1}{4} & -1\\
2 & 2\\
-\frac{23}{12} & -2
\end{matrix}\right) X = − 24 1 6 − 48 46 24 − 48 48 = − 4 1 2 − 12 23 − 1 2 − 2
Enlaces al fichero fuente y al pdf final de una posible compilación.